BvL
Beroepsvereniging Van Loodsen
Algemeen
De Beroepsvereniging van Loodsen VZW (BvL), opgericht in 1945, is een onafhankelijke en apolitieke organisatie die de belangen van rivier, kanaalloodsen en multivalente loodsen met Major kanaal behartigt. Deze loodsen zijn in dienst van de DAB Loodswezen, een onderdeel van het Agentschap Maritieme Dienstverlening en Kust.
De kernactiviteit van onze vereniging bestaat uit het uitwerken van technische dossiers en het verstrekken van advies, niet alleen aan leden, maar ook aan externe partijen. Met meer dan 140 leden vormen wij een unieke bron van nautische expertise.
Daarnaast waakt de vereniging over de kwaliteit van de loodsen, het loodsen zelf en de dienstverlening. De BvL is erkend door de Vlaamse en Federale Overheid als vakvereniging ter ondersteuning van syndicaal overleg.
Onze leden zijn ervaren professionals die zeeschepen van alle formaten begeleiden en navigeren op de Westerschelde, Beneden-Zeeschelde en het Kanaal Gent-Terneuzen. Zij loodsen deze schepen veilig richting de havens van Gent en Antwerpen-Brugge, evenals schepen met als eindbestemming het zeekanaal naar Brussel.
In Vlaanderen vormen loodsen een essentieel onderdeel van het maritieme economische systeem. De haven van Antwerpen-Brugge, een van de grootste havens van Europa, speelt een sleutelrol in de handel en logistiek van het continent. De Vlaamse havens zijn niet alleen de motor achter de Vlaamse economie en welvaart, maar ook een cruciale schakel in de mondiale handel. Vlaanderen doet hierin niet onder voor wereldberoemde maritieme knooppunten zoals het Panamakanaal, het Suezkanaal en de Straat van Malakka.
Taken & doelen
- Behartigen van belangen: De vereniging komt op voor de belangen van haar leden, zowel op nationaal als internationaal niveau. Dit gebeurt door actief te lobbyen bij de overheid en andere relevante partners.
- Opleiding en professionalisering: Loodsen moeten voldoen aan strenge eisen op het gebied van kennis en vaardigheden. De BvL waakt over de kwaliteit van opleidingen en trainingen, zodat haar leden steeds op de hoogte blijven van de nieuwste technieken en regelgeving in de scheepvaart en navigatie.
- Veiligheid: De veiligheid van de scheepvaart en het milieu staat centraal in de werkzaamheden van de vereniging. Loodsen spelen een cruciale rol in het voorkomen van incidenten op de drukbevaren Schelde en bij de aanloop naar de havens van Gent en Antwerpen.
- Ondersteuning en advies: De BvL biedt praktische ondersteuning aan loodsen, waaronder juridische hulp en advies met betrekking tot werk- en arbeidsomstandigheden.
- Internationale samenwerking: Omdat scheepvaart wereldwijd opereert, onderhoudt de BvL nauwe contacten met andere loodsenverenigingen, zoals de European Maritime Pilots' Association (EMPA), waarvan het een van de stichtende leden is, en andere Europese belangenverenigingen in de haven- en scheepvaartwereld. Dit bevordert internationale kennisuitwisseling en samenwerking.
Geschiedenis
Voor de Tweede Wereldoorlog waren de rivierloodsen aangesloten bij verschillende syndicaten, afhankelijk van hun politieke overtuiging. De grootste groep was lid van de "Bond der Rijksloodsen", een onderafdeling van het Christelijk Vakverbond. Een andere groep sloot zich aan bij het "Nationaal Syndicaat", wat nu als het ABVV kan worden beschouwd. Deze politieke verdeeldheid, binnen een korps van amper honderd staatsagenten, stond elke gezamenlijke actie voor sociale verbeteringen in de weg. Politieke wedijver en onderlinge rivaliteit maakten samenwerking bijna onmogelijk.
Daarnaast bestonden er twee categorieën loodsen: de "vaste rederijloodsen", die door de staat praktisch werden verhuurd aan een rederij, en de "beurtloodsen", die schepen bedienden zonder vaste lijn op Antwerpen. De "vaste loodsen" genoten aanzienlijk betere arbeidsomstandigheden en financiële zekerheid dan hun collega’s. Deze ongelijkheid leidde uiteindelijk tot de oprichting van de Vereniging van Staatsrivierloodsen (V.S.R.L.).
In november 1944, bij de hervatting van de loodsdienst na de oorlog, waren de omstandigheden drastisch veranderd. Politiek syndicalisme was uitgeschakeld, en dringende kwesties zoals dienstorganisatie, bezoldiging en promoties moesten direct worden onderhandeld. In deze context werd de "Vereniging van Staatsrivierloodsen" opgericht, met als doel het beroepsbelang van de rivier- en kanaalloodsen op onafhankelijke wijze te behartigen.
Vanaf het begin wees de VSRL het systeem van "vaste loodsen" af en voerde het een gelijk beurtstelsel in voor iedereen. Daarnaast koos men bewust voor politieke onafhankelijkheid. Deze beslissingen voorkwamen clanvorming en vriendjespolitiek, terwijl de apolitieke houding de vorming van politiek gekleurde syndicaten binnen het korps verhinderde.
Parallel aan de VSRL ontstond de "V.Z.K.L." (Vereniging van Zee- en Kustloodsen), die zich richtte op de belangen van zee- en kustloodsen. In de beginperiode bestond deze groep voornamelijk uit bewoners van de kuststrook, wat een sterke tegenpool vormde ten opzichte van de VSRL, waarvan de meeste leden in of rond Antwerpen woonden. Dit bemoeilijkte de samenwerking, aangezien de belangen soms sterk verschilden of zelfs tegenstrijdig waren.
Een poging tot toenadering, door de oprichting van de "Loodsengilde", bleek slechts van korte duur. De vereniging viel ten prooi aan interne conflicten en werd ontbonden. Gaandeweg veranderde echter de samenstelling van beide korpsen. De geografische spreiding van de loodsen werd diverser en het aantal leden dat zich in één specifieke regio concentreerde, nam af. Hierdoor ontstond meer onderlinge solidariteit en groeide het besef dat samenwerking niet alleen mogelijk, maar ook noodzakelijk was.
Door de voortdurende bedreigingen van de loodsenbelangen na de overheveling naar de Vlaamse Gemeenschap, nam de bereidheid tot nauwere samenwerking tussen de rivierloodsen en zee- en kustloodsen toe. In het voorjaar van 2000 stemde de Algemene Vergadering van beide verenigingen in met een fusie. Hieruit ontstond de "Beroepsvereniging van Loodsen" (BvL), een sterke, eengemaakte organisatie die sindsdien de belangen van alle loodsen binnen de Vlaamse Gemeenschap verdedigt.
Hoewel de fusie in 2000 bedoeld was om een eengemaakte vakvereniging voor alle loodsen te creëren, bleek de samenwerking tussen rivier- en kanaalloodsen enerzijds en zee- en kustloodsen anderzijds niet altijd even vlot te verlopen. Na enkele jaren van spanningen werd in 2008 op de Algemene Vergadering besloten om de fusie ongedaan te maken. De BvL bleef vanaf dat moment exclusief de belangen van de rivier- en kanaalloodsen behartigen. Sinds 2024 zijn de statuten aangepast dat ook multivalente loodsen met Major kanaal kunnen aansluiten bij de BvL.
Technische
Dossiers
Loodsen zijn experts die schepen veilig door onze wateren navigeren. Hun werk vereist zowel diepgaande kennis als ervaring. Dankzij de loodsen blijven de havens van Antwerpen-Brugge en Gent toonaangevend in de wereldwijde scheepvaart. Zij zijn de enigen die de vaarwateren en aanlegplaatsen bestuderen vanuit een nautisch perspectief.
De BvL speelt een essentiële rol in de Vlaamse maritieme sector, niet alleen door de belangen van de loodsen te behartigen, maar ook door bij te dragen aan de veiligheid, efficiëntie en duurzaamheid van de scheepvaart op de Westerschelde, Beneden-Zeeschelde en het Kanaal Gent-Terneuzen. Deze vaarwateren behoren tot de drukst bevaren ter wereld.
Verwezenlijkingen
Bestuur
- Voorzitter: Francis Baetens
- Secretaris: Bart Allaert
- Voorzitter Technische Werkgroep Antwerpen & Ondervoorzitter: Tom Hardies
- Penningmeester: Jeroen Callens
- Bestuurders:
- Wim Aertbeliën & Bert Cotteleer
- Steven Vandepoele & Kris De Decker
- Bestuurder Kanaal: Thomas Goethals
Statuten
- Raadpleeg onze statuten hier.
Syndicaal
Werk
De Beroepsvereniging van Loodsen (BvL) zet zich actief in voor de belangenbehartiging van bijna alle rivierloodsen en meer dan 50% van de kanaalloodsen, aangevuld met de multivalente loodsen met Major kanaal. Afhankelijk van hun rol vertegenwoordigt de BvL de volgende leden:
- Rivierloodsen: Deze loodsen begeleiden schepen die de haven van Antwerpen binnenkomen of verlaten en zorgen ervoor dat zeeschepen veilig kunnen aanmeren of vertrekken.
- Kanaalloodsen: Deze loodsen zijn gespecialiseerd in het begeleiden van schepen met bestemming de haven van Gent en het kanaal Gent-Terneuzen.
De kwaliteit van de loodsen is de grootste prioriteit. Het bewaken van de opleiding, bevoegdheden en het welzijn van de loodsen is essentieel voor de BvL.
Loodsen hebben een sterke beroepstrots en de BvL is hun partner in de strijd voor meer efficiëntie en een betere kwaliteit van dienstverlening. Een treffend voorbeeld hiervan is de stijging van de tonnages naar de Vlaamse havens met 150%, terwijl het aantal operationele loodsen in de afgelopen 30 jaar met meer dan 30% is afgenomen. Ook de uitbreiding van de toegankelijkheid tot 16 meter diepgang is een dossier dat de BvL grotendeels op eigen kracht heeft gerealiseerd.
Zoals blijkt, is de BvL geen traditionele vakvereniging die enkel pleit voor de persoonlijke belangen van haar leden. Integendeel, de BvL streeft naar duurzame verbeteringen in de sector.
Recent is de pensioenhervorming van Regering De Wever I uitgegroeid tot een belangrijk syndicaal dossier. De BvL onderkent de noodzaak van hervormingen en solidariteit, maar maakt zich tegelijkertijd zorgen over de invulling van openstaande vacatures. Momenteel zijn er wachttijden voor zeeschepen als gevolg van een tekort aan loodsen, wat een aanzienlijke economische kost voor de havens met zich meebrengt en de productiviteitsgroei belemmert. Dit kan omschreven worden als "penny wise, pound foolish."
Vlaamse kapiteins kiezen steeds vaker voor andere maritieme beroepen of stappen over naar het Nederlandse loodswezen, waar gunstigere arbeidsvoorwaarden gelden. Het feit dat scheepvaartbedrijven hierdoor vaker kiezen voor Nederlandse havens in plaats van Vlaamse havens is een zorgwekkende ontwikkeling. Des te pijnlijker is het dat deze Nederlandse havens steeds vaker worden bediend door Vlaamse loodsen, waardoor onze eigen havens hiervan de nadelige gevolgen ondervinden.